ขนหญ้าแสนหรรษา

          “ทุกสิ่งในโลกล้วนมีคุณประโยชน์ในตัวของตนเอง  ไม่ว่าจะเป็นสิ่งมีชีวิต  และสิ่งไม่มีชีวิต  หญ้าก็เหมือนกันน๊าๆๆๆ  แฮร่ๆๆ”

          สวัสดีค่ะวันนี้ก็มาเจอะเจอกับนุ่นอีกแล้วนะคะท่านผู้อ่านทุกท่าน  ดินแดนสุวรรณภูมิแห่งนี้ยังคงมีประวัติ  อุ๊ปส์…..  สมองไปไกลละเรา  มื้อนี้น้องนุ่นกะสิบ่เว้าหยังมากความ  เอ้าหลุดๆ  วันนี้นะคะน้องนุ่นก็จะไม่สาธยายให้มากความน้องนุ่นจะพาทุกท่านมาเรียนรู้ถึงการล่ะเล่นที่ใครหลายๆคนอาจไม่รู้จักและไม่เคยเล่นมาเล่าให้ฟังค่ะ  การละเล่นนั้นก็คือ  “หมากตีขนไก่”  หรือ “ตีไก่”  นั้นเองค่ะ  แต่ว่าหมากตีขนไก่นี้คืออะไรน๊าๆๆๆ  อะไรคือขนไก่เราจะไปเอาขนไก่จากตัวของไก่มาตีกันได้อย่างไรล่ะ  มันเป็นการละเล่นแบบไหนน้องนุ่นท่าจะงงแล้วซิคะ  ท่านผู้อ่านก็คงจะงงและสงสัยเหมือนกันกับนุ่นใช่ไหมคะ  งั้นน้องนุ่นจะพาท่านผู้อ่านทุกท่านไปถามท่านผู้รู้กันค่ะ  ไปกันเลย…..

          นุ่น : “นัทๆ  นัททำอะไรอยู่หรอ  นุ่นมีเรื่องอยากจะปรึกษาปู่ของนัทน่ะ”

          นัท : “มีเรื่องอะไรหรอนุ่น  ตอนนี้ปู่ของนัทอยู่หลังบ้านนะ”

          นุ่น : “อ้าว !  หรอ  แล้วปุ่ของนัทยุ่งอยู่หรือเปล่า”

          นัท : “ว่าแต่นุ่นมีเรื่องอะไรหรอ  นัทอยากรู้”

          นุ่น : “คือนุ่นอยากรู้เรื่องการละเล่นตีไก่น่ะ  มันเล่นอย่างไร  แล้วเอาขนไก่มาตีกันใช่ไหม  นี้แหละที่นุ่นงงมากเลยอยากถามปู่ของนัท”

          นัท : “นัทก็งงเหมือนกันจากที่นุ่นพูดให้นัทฟัง  งั้นเราไปถามปู่กันเถอะ”

          นัท : “ปู่ครับ  ปู่ครับ  ปู่ครับ  นัทกับนุ่นมีเรื่องอยากจะถามปู่หน่อยครับ  เกี่ยวกับการละเล่นหมากตีขนไก่ หรือ ตีไก่ ครับปู่  เราต้องไปจับไก่แล้วถอนขนของไก่นำมาตีกันหรอครับปู่”

          ปู่ : “ไม่ใช่อย่างที่หลานพูดมาหรอก  หลานไปได้ยินมาจากไหน  เดี๋ยวปู่จะเล่าให้หลานฟัง”

          การละเล่นหมากตีขนไก่เป็นการละเล่นที่ปู่เล่นกันตั้งแต่เด็กๆ  ในสมัยที่ปู่เล่นจะนำหญ้ามาตีกัน  ไม่ใช่อย่างที่นัทพูดและไม่ได้หมายถึงไก่ชนที่ผู้ใหญ่ใช้ตีกันนะหลาน  ซึ่งหญ้าที่ปู่เรียกว่าขนไก่นั้นเป็นหญ้าแพรกที่มาจากข้อของต้นหญ้าที่แตกหน่อออกยอดของหญ้า ตอนเด็กๆปู่ จะชอบเก็บส่วนนั้นมาเล่นตีไก่ โดยให้มีด้ามจับพอประมาณแล้วใช้ไก่นั้นมาฟาดกัน หากไก่ของผู้ที่ถูกฟาดขาดจากกันเป็นผู้แพ้ ต้องเปลี่ยนไก่ตัวใหม่มาเล่นแทน โดยผลัดกันตีคนละครั้ง ไก่ที่ดีต้องมีก้านที่ใหญ่ เหนียว จึงจะสามารถสู้คู่แข่งได้  ซึ่งจะมีการเล่นและขั้นตอนการเล่นดังนี้

อุปกรณ์

          หญ้าแพรกหรือหญ้าที่เรียกว่าขนไก่  เพราะเกิดจากการแตกหน่อของหญ้านั้นเองค่ะ

จำนวนผู้เล่น

          จำนวนผู้เล่นตั้งแต่  2  คน  ขึ้นไป  แต่ส่วนมากจะนิยมเล่นกัน  2  คน  เท่านั้นถึงจะสนุก

วิธีการเล่น

          ขั้นตอนแรก  ผู้เล่นทั้งสองฝ่ายจะต้องไปเก็บขนไก่  ( หญ้าแพรก )  ให้ได้มากที่สุด  ถ้าใครได้ขนไก่ที่ใหญ่มีก้านที่ใหญ่ เหนียวก็จะรู้สึกดีใจเป็นพิเศษ

          ขั้นตอนที่สอง  เมื่อผู้เล่นทั้งสองฝ่ายเก็บขนไก่ได้มากตามที่ตนต้องการก็จะเริ่มการเล่น  ก่อนที่จะเล่นทั้งสองฝ่ายจะต้องมาเป่ายิงชุบกันก่อนว่าใครเป็นผู้ชนะจะได้เล่นก่อน  หรือได้ตีฟาดกัน หากไก่ของผู้ที่ถูกฟาดขาดจากกันเป็นผู้แพ้ ต้องเปลี่ยนไก่ตัวใหม่มาเล่นแทน โดยผลัดกันตีคนละครั้ง

          ขั้นตอนที่สาม  ถ้าฝ่ายไหนแพ้  หรือขนไก่ของฝ่ายไหนหมดก่อนฝ่ายที่เหลือขนไก่ก็จะเป็นฝ่ายชนะ  ผู้แพ้อาจจะต้องทำตามผู้ชนะตามที่ได้ตกลงกันไว้ก็ได้

ประโยชน์

          ช้วยให้เด็กรู้แพ้  รู้ชนะ  รู้อภัย  ซึ่งกันและกัน

          รู้จักกฎเกณฑ์  เคารพกฎเกณฑ์ในการเล่น

          เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลินในการละเล่น

          หญ้าที่เราเล่นสามารถนำมาให้วัวได้

          นุ่น : “นัทสิ่งที่เราคิดว่าต้องไปเอาขนไก่จากไก่จริงๆ  มาตีกันมันไม่ใช่แล้วซิ”

          นัท : “ใช่แล้วนุ่น  มันเป็นหญ้าแพรกที่เกิดการแตกหน่อเหมือนหงอนไก่หรือหัวของไก่แค่นั้นเอง  คนแก่ถึงเรียกว่า  ขนไก่

          นุ่น : “ใช่เลย!  งั้นนุ่นกลับไปทำหน้าที่ของนุ่นก่อนดีกว่า”

          ว๊าวๆๆๆๆ  อัศจรรย์จริงๆเลยกับของเล่นที่น่าทึ่งเป็นหญ้าที่มีประโยชน์จริงๆ  สวัสดีค่ะนนุ่นกลับมาแล้วค่ะ  เป็นยังไงกันบ้างคะท่านผู้อ่านทุกท่านรู้สึกถึงความอัศจรรย์ของการละเล่นเด็กอีสานกันหรือยังคะ  เพียงหญ้าก็สามารถเป็นการละเล่นที่แสนวิเศษ  ทำให้เด็กเกิดความสนุกสนาน  และได้รู้จักถึงประเพณีวัฒนธรรมการละเล่นที่มีมายาวนานตั้งแต่สมัยโบราณ  จนเป็นที่รู้จักมากมาย  และเกิดการละเล่นขึ้นในชุมชนหรือจังหวัดมากมาย